Gốm, vốn là chuyện của đất, lửa và bàn tay con người. Nhưng ở thời đại này, gốm không chỉ còn là những viên đất nung trong lò mà còn là câu chuyện của thương mại điện tử, sáng tạo nội dung và mở rộng thị trường.
Không ai nghĩ một nghề tưởng như chậm rãi, mang nặng tính truyền thống lại có thể bùng nổ trên TikTok, đi xa khỏi lũy tre làng hay đặt chân vào những hội chợ châu Âu với tiêu chuẩn khắt khe. Nhưng những người làm gốm hôm nay đã làm được. Họ không chỉ giữ lửa, mà còn thắp sáng những con đường mới. Và tháng 3 này, chúng ta đã nhìn thấy những bước tiến mới của nghề gốm.
- Gốm Bát Tràng trên TikTok: Nguyễn Văn Duy biến điện thoại thành gian hàng, biến bản thân thành thương hiệu, giúp gốm Bát Tràng tiếp cận những khách hàng trẻ, sành điệu và có gu thẩm mỹ khác biệt.
- Cặp đôi nghệ nhân vượt lũy tre làng: Nguyễn Văn Lợi và Phạm Minh Châu không chỉ là một chuyện tình yêu đẹp của những con người làm nghệ thuật mà còn sống cùng nghệ thuật, mang gốm men Raku ra thế giới mà vẫn giữ được linh hồn Việt.
- Gốm Yang Tao – Ươm mầm nghệ nhân nhí: Chính quyền đang giúp thế hệ trẻ tiếp nối nghề gốm của người M’nông Rlăm, không chỉ để bảo tồn mà còn để phát triển du lịch, tạo sinh kế.
- Gốm Huân – Đánh thức giá trị khác biệt: Bùi Văn Huân không ngừng sáng tạo để làm mới gốm Phù Lãng, không để những chum vại cũ kỹ trở thành quá khứ mà biến chúng thành nghệ thuật đương đại.
- Gốm Việt trên thị trường quốc tế: Khi thị trường châu Âu đặt ra những tiêu chuẩn cao về bền vững, doanh nghiệp gốm Việt phải thay đổi: sản xuất sạch hơn, thiết kế tinh tế hơn, phát triển một ngành gốm có trách nhiệm hơn với môi trường và con người.
Bài học rút ra cho người làm gốm
– Bảo tồn phải đi cùng đổi mới: Gốm là câu chuyện của đất, nhưng cách kể chuyện phải thay đổi theo thời đại.
– Thị trường không tự tìm đến ta: Người làm gốm ngày nay phải chủ động nắm bắt công nghệ, hiểu nền tảng số và mở rộng kênh tiếp cận khách hàng.
– Giá trị không nằm ở vật chất mà ở câu chuyện: Một sản phẩm không chỉ đẹp mà còn phải có ý nghĩa, có bản sắc, có câu chuyện đủ mạnh để chạm đến cảm xúc người mua.
– Sáng tạo là sự sống còn: Dù là dòng men cổ hay lối tạo hình mới, sáng tạo giúp gốm không bị đóng khung, không bị quên lãng.
– Tư duy bền vững là con đường dài hạn: Muốn đưa gốm ra thế giới, cần sản xuất xanh hơn, thiết kế bền vững hơn và hiểu khách hàng quốc tế kỹ hơn.
Gốm không chỉ là một nghề, nó là một hành trình. Những người làm gốm hôm nay không ngừng tìm ra con đường mới, biến đất thành nghệ thuật, biến nghệ thuật thành kinh tế, và quan trọng nhất – biến niềm đam mê thành giá trị bền vững.
